25 februari 2025
De studenten van de opleidingen Sociaal Werk en Maatschappelijke Zorg op locatie zitten op hun leerwerkplek in het kleurrijke Projecthuis Madiba in Amersfoort. Dit buurthuis is uitgegroeid tot een plek waar studenten in de praktijk kunnen leren. Ze gaan een dag per week naar school voor de vakken Engels, Nederlands en Rekenen. Hun beroep leren ze in de praktijk.
Deze unieke BOL-opleiding leent zich uitstekend voor het ontwikkelen van een tool voor het goede stagegesprek. ‘Studenten, leercoaches (docenten) en werkcoaches (praktijkbegeleiders) staan hier heel dicht bij elkaar, wat een goede uitwisseling veel makkelijker maakt’, vertelt onderzoeker Lieke Ceelen. Zij heeft samen met Marlies de Vos de challenge ‘Nieuwe taken en rollen voor docenten’ van MBOin2030 gewonnen met hun idee voor een gesprekstool voor stages in het mbo. Ze ontwikkelden een gesprekstool op basis van wetenschappelijke inzichten en verfijnen die nu in gesprek met studenten, docenten en werkbegeleiders.
Studenten en onderzoekers werken samen
De studenten, werk- en leercoaches werken samen met de onderzoekers aan het vormgeven van de gesprekstool. Zij gaan de tool tenslotte gebruiken, dus hij moet bij ze passen. Hoe moet een gesprek over je stage gaan? Wat wil je bespreken? Wat vooral niet? Studenten hebben daar duidelijke ideeën over. Ze willen meer bij het stagegesprek betrokken worden, meer duidelijkheid en gelijkwaardigheid in het gesprek. Ook vinden ze dat een beoordeling geen verrassing mag zijn. Hun ontwikkeling moet centraal staan. Ze willen als mens en als beroepsbeoefenaar gehoord worden. Maar hoe doen we dat? Chris wil graag meer eigen inbreng van studenten in de stagegesprekken, maar vindt het geen goed idee om de student het gespreksverslag te laten schrijven: ‘Dan heb je veel minder focus op het gesprek zelf, omdat je bezig bent met aantekeningen maken.’ Studenten geven wel feedback op het verslag, spreken de studenten af. En als studenten dat willen, kunnen ze altijd een verslag maken, legt onderzoeker Lieke uit. ‘Het is maatwerk.’
Student Ouassim wijst erop dat leercoaches kunnen zorgen dat studenten zich goed voorbereiden op het gesprek. Hij wil ook graag van tevoren weten wat de werkcoach wil bespreken. ‘Het is fijn als de werkcoach dat op tijd aangeeft.’ Zijn klasgenote Roumaissa bespreekt tijdens een stagegesprek liever geen incidenten. ‘Als je iets niet goed doet, wil je dat meteen horen’ Leercoach Evelien vindt dat lastig: ‘Soms wil je in het stagegesprek een voorbeeld geven van iets wat niet helemaal goed ging.’ Wiske vindt dat geen probleem, als de coach het maar niet op een ‘judgende’ manier zegt. Nee, zegt Evelien lachend, ‘Het is niet de bedoeling om kogels op studenten af te vuren. Dit gesprek gaat over jullie werk- en leerproces, het is geen beoordeling.’
Bijna klaar
De opleiding hebben al een ontwerpsessie achter de rug. De tool is dan ook bijna klaar. Wat was de aanleiding om samen met studenten een tool voor het goede stagegesprek te ontwerpen? Marlies: ‘Docenten en stagebegeleiders hebben een grote drive om studenten goed te begeleiden, maar in de praktijk is het heel lastig om goed en gestructureerd over de stage te praten. Alle partijen kunnen nadenkvragen in de tool vinden, zoals voor de student: ‘welke taken zou je zelfstandig willen uitvoeren en kan dat al?’
Lieke illustreert dat met een voorbeeld uit een andere opleiding: ‘Een studente in de gehandicaptenzorg maakte twee sterfgevallen van cliënten mee in haar eerste weken op stage. Heel indrukwekkend, ze leerde heel veel in korte tijd. Maar in haar rooster stond dat ze de eerste weken leerde om cliënten te wassen. Daar ging het stagegesprek over, niet over wat ze wél geleerd had. We willen recht doen aan het leerproces van de student.’
Docenten hebben steeds vaker een coachende rol, en stages worden begeleid door werkcoaches. Werk- en leercoaches zijn opgeleid om dit goede gesprek te voeren. In projecthuis Madiba kennen de leer- en werkcoaches de studenten goed en kunnen ze inspelen op hun ontwikkeling van student naar beroepsbeoefenaar. ‘Dat is een ongelooflijk mooie en veelkleurige ontwikkeling, waar deze tool goed bij kan helpen’, zegt Lieke.
De tool wordt een document in de vorm van een reis of route met links. Een prototype is te zien op de Stagemarkt bij MBO Amersfoort op 14 februari. Een aantal andere docenten van dit mbo gaat de tool de komende maand uitproberen. Wie hem wil bekijken kan binnenkort op de website van de HU terecht: Stagebegeleiding van studenten - voer het goede gesprek | Hogeschool Utrecht terecht en op MBOin2030.
Foto: Wendelisa Ragil